اثر مقادیر مختلف بذر بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام گندم در شرایط دیم

به منظور بررسی اثر تراکم بذر بر عملکرد دانه و اجزای عملکرد رقم های گندم، آزمایشی در سال زراعی 86 - 1385 به صورت فاکتوریلدر قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی خرم آباد به صورت دیم اجراء شد. فاکتورهای موردبررسی سه رقم گندم)کوه دشت، زاگرس و چمران( و پنچ تراکم بذر) 100 ، 200 ، 300 ، 400 و 500 دانه در مترمربع( بودند. تأثیر تراکم و رقمبر عملکرد و برخی خصوصیات ریختاری ) مرفولوژیکی( وساختاری ) فیزیولوژیکی( رقم های مزبور ارزیابی گردید. میزان هم بستگیبین صفت ها و آن هائی که بیشینه تأثیر را بر عملکرد دانه داشتند تعیین شد؛ و در ادامه اثرات مستقیم و غیر مستقیم این صفت ها باعملکرد دانه بررسی گردید. نتایج نشان داد که اختلاف بین رقم ها از نظر عملکرد دانه بسیار معنی دار ) p≤0.01 ( بود؛ اما تراکم بذر واثر متقابل آن و رقم بر صفت مزبور تأثیر معنی داری نداشت. رقم چمران ، تراکم 400 دانه در متر مربع و بر هم کنش این دو صفت دارایبیشینه عملکرد دانه)به ترتیب 5895 ، 5449 و 6335 کیلوگرم در هکتار( بودند. بر اساس نتایج هم بستگی صفات، عملکرد دانه با صفتهای عملکرد زیست توده) بیولوژیک(، زمان رسیدگی، عملکرد کاه و تعداد سنبله در مترمربع هم بستگی مثبت و معنی دار و با وزن هزاردانه و وزن هکتولیتر هم بستگی منفی و معنی دار داشت. تجزیه رگرسیون گام به گام نشان داد که سه صفت تعداد سنبله در مترمربع،تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه، مؤثرترین صفت های تعیین کننده عملکرد دانه بودند. نتایج تجزیه هم بستگی صفت ها نشان دادکه صفت های تعداد سنبله در واحد سطح با اثر مستقیم برابر با ** 55 / r=1 و تعداد دانه در سنبله با اثر مستقیم برابر با ** 99 / r=0 به ترتیببیشینه اثر مستقیم و مثبت را بر عملکرد دانه داشتند.